อบต.วังใหม่ จัดบริการสุขภาพชุมชนหลังท้องถิ่นใข้เงินกองทุน กปท. ตั้ง ‘สถานีสุขภาพชุมชน – Health station” 10 แห่ง 10 หมู่บ้าน ใช้เป็นศูนย์กลางสุขภาพคนในชุมชน ทั้งองค์ความรู้ดูแลตัวเอง บริการแพทย์ทางไกล รับยาโรคเรื้อรังพร้อมมีระบบส่งต่อชัดเจน เผยปัจจัยสำเร็จเพราะความร่วมมือ และบูรณาการทุกภาคส่วนอย่างชัดเจน
วันที่ 13 มิ.ย. 2568 นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) พร้อมด้วยนพ.สุรทิน มาลีหวล ผอ.สปสช.เขต 6 ระยอง ลงพื้นที่ต.วังใหม่ อ.นายาอาม จ.จันทบุรี เพื่อติดตามและเยี่ยมชมการขับเคลื่อนโครงการจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ขององค์การบริหารส่วนตำบลวังใหม่ (อบต.วังใหม่) ที่มีรูปแบบการจัดการโรค NCDs ในพื้นที่ให้กับกลุ่มเป้าหมายผ่านโครงการ “การจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง NCDs พื้นที่ Wangmai Health station” โดยมีนางอัญชลี บริบูรณ์เวช รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดจันทบุรี (อบจ.จันทบุรี) พร้อมด้วยนายนริศ กิจอุดม นายก อบต.วังใหม่ ให้การต้อนรับและแนะนำกระบวนการขับเคลื่อนโครงการฯ
ทั้งนี้ โครงการ “การจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง NCDs พื้นที่ Wangmai Health station” เป็นโครงการจัดตั้งสถานีสุขภาพชุมชน (Health station) ที่เริ่มในปี 2568 ในพื้นที่ต.วังใหม่ รวม 10 แห่ง เพื่อให้เป็นศูนย์กลางเรียนรู้ด้านสุขภาพของประขาชนในโรค NCDs ที่สำคัญ คือ โรคเบาหวาน ความดันที่เป็นกลุ่มเสี่ยงในชุมชน เพื่อให้มีองค์ความรู้ที่สามารถประเมินภาวะสุขภาพของตนเองได้ รวมถึงต่อยอดนำไปสู่การขับเคลื่อนของระบบสุขภาพชุมชน ซึ่งสถานีสุขภาพชุมชน อบต.วังท่าใหม่ ดำเนินการโดยใช้งบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น (กองทุน กปท.) ของ อบต.วังท่าใหม่ ที่สนับสนุนร่วมกันกับ สปสช.
นางอัญชลี บริบูรณ์เวช รองนายก อบจ.จันทบุรี กล่าวว่า ประชากรในจ.จันทบุรี พบว่าป่วยด้วยกลุ่มโรค NCDs มีจำนวนมากขึ้น โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดัน และไขมันในเลือด ขณะที่เครื่องมือ กลไก หรือนวัตกรรมที่จะช่วยประชาชนให้เข้าถึง ทั้งการตรวจสุขภาพ ประเมิน และการรับรู้ความเสี่ยง เพื่อใช้เป็นข้อมูลสำหรับดูแลสุขภาพในป้องกันโรค NCDs ยังขาดแคลน
อย่างไรก็ตาม อบต.วังใหม่ ได้ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวังใหม่, รพสต.บ้านคลองลาว, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.), โรงเรียนผู้สูงอายุ และสถานศึกษา ในพื้นที่ ได้ดำเนินโครงการตรวจคัดกรองสุขภาพเบื้องต้นของประชาชนด้วยสถานีตรวจสุขภาพในชุมชน (Health station) เพื่อเพิ่มอัตราการเข้าถึงการคัดกรองสุขภาพเบื้องต้นด้วยตนเอง ได้แก่ ภาวะน้ำหนักเกิน ความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือด อุณหภูมิร่างกาย ค่าออกซิเจนในเลือด และอัตราการเต้นของหัวใจ เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้มีพื้นที่สำหรับดูแลสุขภาพของตนเองได้ในชุมชน “เป็นการเพิ่มศักยภาพ เพื่อยกระดับระบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชน โดยบูรณาการจัดบริการร่วมกับระบบการแพทย์ทางไกล (Telemedicine) ซึ่งเป็นนวัตกรรมบริการรูปแบบใหม่ที่บูรณาการการมีส่วนร่วมในพื้นที่ และใช้เทคโนโลยีเข้ามาร่วมดูแลประชาชนในชุมชน จากสถานีสุขภาพชุมชนที่นำร่องในพื้นที่ อบต.วังใหม่ และคาดว่าจะมีการขยายไปยังพื้นที่อื่นๆ ในจ.จันทบุรี ต่อไป”
ด้านนายนริศ กิจอุดม นายกอบต.วังใหม่ กล่าวว่า โครงการสถานีสุขภาพชุมชน หรือ Health station ของอบต.วังใหม่ มาจากแนวคิดการจัดการในช่วงสถานการณ์โควิด – 19 ที่ผ่านมา ซึ่งท้องถิ่น รวมถึงเครือข่ายในพื้นที่ ทั้ง รพ.สต. และ อสม. ได้เรียนรู้ร่วมกันในการปรับระบบบริการสุขภาพวิถีใหม่ ที่เน้นให้ประชาชนเป็นศูนย์กลาง จึงต่อยอดการจัดการมาสู่โครงการสถานีสุขภาพชุมชน ที่มีแนวคิด “คนวังใหม่…นั่งรถคันเดียวกัน” ซึ่งมุ่งเน้นการดูแลตนเอง โดยส่งเสริมสนับสนุนให้ชุมชนใช้ศักยภาพในการจัดการตนเอง เพื่อสร้างความรอบรู้ทางสุขภาพผ่านสถานีสุขภาพชุมชน โดยอาศัยเทคโนโลยีต่างๆ มาร่วมจัดบริการ ทำให้เกิดนวัตกรรมการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการดูแลสุขภาพ และเพิ่มความครอบคลุมในการเข้าถึงบริการสาธารณสุขมากขึ้น พร้อมกับเชื่อมต่อข้อมูลไปยัง รพ.สต.ในพื้นที่ได้อีกด้วย
ในส่วนการขับเคลื่อนโครงการดังกล่าว อบต.วังใหม่ได้รับการสนับสนุนจาก อบจ.จันทบุรี และที่สำคัญคืองบประมาณจากกองทุน กปท. ของ อบต.วังใหม่ ที่ท้องถิ่นสนับสนุนงบประมาณร่วมกับ สปสช. เพื่อดูแลสุขภาพ และสร้างเสริมสุขภาพป้องกันโรคให้กับคนในชุมชนผ่านการบริหารจัดการอย่างมีส่วนร่วม ซึ่ง อบต.วังใหม่ได้นำเงินงบประมาณกองทุน กปท. มาขับเคลื่อนในการตั้งสถานีสุขภาพชุมชน หรือ Health station ตอนนี้เรามีสถานีสุขภาพชุมชน 10 แห่ง กระจายอยู่ในทุกหมู่บ้านของอบต.วังใหม่ทั้ง 10 หมู่บ้านแล้ว
ซึ่งในสถานีสุขภาพชุมชน นอกไปจากความรู้ในการดูแลสุขภาพของตนเอง ยังมีนวัตกรรมบริการใหม่ๆ อีกด้วย เช่น เชื่อมโยงการจัดบริการการแพทย์ทางไกa(Telemedicine) เพื่อตรวจรักษาเบื้องต้น รวมถึงบริการรับยาโรคเรื้อรังต่อเนื่องในผู้ป่วยที่อาการคงที่ ซึ่ง Health station ทำให้เกิดผลลัพธ์การดูแลสุขภาพที่ดีของคนในชุมชน อีกทั้ง ยังเป็นการบูรณาการทำงานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นระบบ ซึ่งช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการ และลดความแออัดในโรงพยาบาลได้ เพราะคนในชุมชนสามารถมารับบริการสุขภาพเบื้องต้นได้ที่สถานีสุขภาพชุมชน
ด้าน นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสปสช. กล่าวว่า สถานีสุขภาพชุมชน หรือ Health station ของ อบต.วังใหม่ จ.จันทุบรี เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ที่มีส่วนร่วมในการยกระดับบริการสุขภาพให้กับประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบ ผ่านการใช้เงินงบประมาณจากกองทุน กปท. ที่สปสช. และท้องถิ่นร่วมกันสมทบ โดยโครงการนี้ได้เริ่มเมื่อปี 2568 และต่อยอดจนมีสถานีสุขภาพชุมชนครบทุกหมู่บ้าน ทั้งนี้ รูปแบบการให้บริการของสถานีสุขภาพชุมชน จะเป็นการบูรณาการกับทุกภาคส่วนในพื้นที่ โดย อสม. จะทำหน้าที่ปฏิบัติงานประจำสถานี พร้อมจัดตารางหมุนเวียนการให้บริการ ได้แก่ การตรวจคัดกรอง การประเมินภาวะสุขภาพเบื้องต้น ตลอดจนการให้ความรู้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ อีกทั้ง ยังพัฒนานวัตกรรมการใช้เทคโนโลยีการแพทย์ทางไกลมาใช้งานพร้อมกับมีระบบส่งต่อ ซึ่งช่วยความแออัด ลดการรอคอย ลดระยะเวลาการเข้ารับบริการ และลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปรับบริการยังโรงพยาบาลด้วย
“ปัจจัยความสำเร็จ คือการมีส่วนร่วมของชุมชน ที่ทุกภาคส่วนในพื่้นที่ได้เข้ามาร่วมกันบริหารจัดการสถานีสุขภาพชุมชน แต่ที่สำคัญคือ ผู้นำท้องถิ่นมีความเข้าใจเกี่ยวกับบริบท และความต้องการด้านสุขภาพของคนในพื้นที่ ทำให้สามารถออกแบบและบริหารจัดการเรื่องนี้ได้อย่างดี และน่าจะเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่หลายพื้นที่นำไปประยุกต์ใช้ได้เพื่อจัดบริการสุขภาพให้กับคนในชุมชน” เลขาธิการสปสช. กล่าวในตอนท้าย
ปัจจุบัน สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ(สปสช.) ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(อบต.(อบต./ เทศบาลตำบล /เทศบาลเมือง /เทศบาลนคร/กทม.) จัดสรรงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่นหรือพื้นที่มีท้องถิ่น เข้าร่วมเป็นกองทุนหลักประกนสุขภาพระดับท้องถิ่น แล้ว ทั่วประเทศ มีจำนวน 7,759 แห่ง.
